Khi vấn đề thực tiễn của bạn là làm thế nào để kiếm sống, thì cuốn cẩm nang kết bạn hay sách dạy cách dùng người không thể giúp gì cho bạn mặc dù trong đó có những gợi ý về cách tiến hành một việc như thế nào. Một câu chuyện hay, làm cho người đọc thoả mãn thường có sự công bằng đó. Phương tiện để đo tính hoàn chỉnh đó nằm ở số lượng các điểm khác biệt độc đáo có giá trị hàm chứa trong vấn đề được so sánh.
Không nên coi sự bất đồng ý kiến là một dịp để dạy dỗ người khác, mà hãy coi đó cũng là dịp để học hỏi thêm nhiều điều. Đọc đến đoạn cuối, họ đã quên mất đoạn đầu và mất luôn cái nhìn tổng quan. Cụ thể, cho dù chúng ta cảm thấy những gì đúng là tốt, chưa chắc ta đã cho rằng những gì sai là xấu.
Đó cũng là điều công bằng với tác giả khi được trò chuyện với độc giả, được nghe họ nhận xét về tác phẩm của mình. Chúng phải nằm ngoài tầm của bạn. Những việc như thế cần được các độc giả đọc đồng chủ đề tiến hành thường xuyên.
Lời đánh giá thực tiễn ngay trước hành động phải thật cụ thể. Đó là lý do tại sao luôn tồn tại sự khác biệt giữa độc giả khó tính, có đòi hỏi cao với độc giả không biết đòi hỏi gì. Vì thế, bạn cần phải phân biệt các câu hỏi thật sự mang tính triết học và các câu hỏi khác mà một triết gia có thể bàn đến.
Cuốn sách này ghi lại sự biến thể của các vật thể sống qua nhiều thế hệ, và cách thức chúng chuyển sang những họ thực vật và động vật mới; bàn về sự thuần hoá vật nuôi trong nhà cũng như những biến đổi dưới tác động của điều kiện tự nhiên; chỉ ra cách thức đấu tranh sinh tồn và chọn lọc tự nhiên để tạo nên và duy trì sự phân họ động thực vật; đưa ra quan điểm rằng các loài không cố định và luôn biến đổi trong quá trình chuyển tiếp từ trạng thái kém rõ ràng sang trạng thái rõ ràng và ổn định hơn, thông qua một loạt dẫn chứng từ những loài động vật đã tuyệt chủng, từ những so sánh về phôi thai học và giải phẫu học. Nếu một câu được hỏi rõ ràng và chúng ta biết chắc các tác giả sẽ trả lời nó theo những cách khác nhau có nghĩa là ta đã tìm ra một vấn đề. Dữ kiện có thể là các ý thông tin đơn lẻ hoặc là những kiến thức tổng quát tương đối hiển nhiên (ví dụ: Ngày sinh của Lincoln là một thông tin đơn lẻ, nhưng số nguyên tử của vàng lại là kiến thức tổng quát tương đối hiển nhiên).
Đó là một cuốn thực hành. Vậy là bạn đã biết ngữ pháp, logic và tu từ kết hợp với nhau như thế nào trong việc điều chỉnh quá trình đọc và viết tỷ mỷ. Nhận xét thứ ba cũng liên quan tới hai nhận xét đầu.
Nếu câu hỏi mang tính khoa học, bạn biết rằng để trả lời nó bạn phải tiến hành một nghiên cứu hay một thí nghiệm hoặc quan sát một loạt hiện tượng. Sai lầm đầu tiên là không chịu chấp nhận, dù chỉ là tạm thời, rằng các tín điều vốn là các nguyên tắc đầu tiên của tác giả. Quy tắc 8 được phát biểu như sau: TÌM RA HƯỚNG GIẢI QUYẾT CỦA TÁC GIẢ.
Người lớn không đánh mất sự tò mò vốn là một đặc tính của con người, nhưng sự tò mò của người lớn thoái hoá dần về số lượng. Những bất đồng này rất khó nhận biết và gần như không thể mô tả chúng bằng lý lẽ. Tất nhiên một cuốn bách khoa toàn thư vẫn được phép ghi lại ý kiến các nhân (ví dụ, trong một cụm từ như một số người cho rằng…, số khác lại thấy…) nhưng cần phải nói rõ ràng.
Hãy nhớ lại quy tắc 8 yêu cầu bạn phải biết vấn đề gì tác giả đã giải quyết và vấn đề gì chưa được giải quyết. Vì thế có thể nói rằng sách mô tả dạy chúng ta một cách cơ bản, còn sách giả tưởng dạy những thứ phát sinh bằng cách tạo ra những kinh nghiệm mà ta có thể học hỏi được. Mặc dù vậy, điều này không có nghĩa nhận định thế nào cũng đúng.
How to read a book (Đọc sách như một nghệ thuật) của hai tác giả Mortimer J. Nhưng mọi thứ lại không như vậy. Sự tiến bộ của bạn đạt được qua quá trình vận dụng trí óc, đào sâu suy nghĩ được gọi là đọc có kỹ năng.